De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) heeft bij politieke partijen informatie opgevraagd over de wijze waarop zij omgaan met persoonsgegevens tijdens verkiezingscampagnes. Het gaat daarbij vooral over de eventuele dienstverleners die partijen helpen bij hun campagnes. Politieke voorkeur is een bijzonder persoonsgegeven dat op basis van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) extra goed moet worden beschermd. Ook vraagt de AP interactieve kieswijzers scherp te letten op de eisen die worden gesteld aan de mogelijke verwerking van gegevens op dit soort sites.
Er zijn externe organisaties die in opdracht van politieke partijen ondersteunen bij campagnewerkzaamheden. Deze organisaties richten zich mogelijk ook bijvoorbeeld op het benaderen van potentiële kiezers via sociale media.
De informatie die daarbij wordt gebruikt of verzameld kan mogelijk privacygevoelig zijn omdat het bijzondere persoonsgegevens kan betreffen. Politieke partijen zelf mogen hun ledenadministratie gebruiken voor directe contacten met de geregistreerde leden. Die gegevens mogen niet zomaar gedeeld worden met andere organisaties waarmee wordt samengewerkt. Ook van potentiële leden of kiezers mag niet zomaar een bestand worden aangelegd, of persoonsgegevens worden verwerkt, waarbij de politieke overtuiging is vastgelegd.
Het gebruik van persoonsgegevens in politieke campagnes heeft de laatste jaren internationaal veel aandacht gekregen, onder meer door het stiekem verzamelen van persoonsgegevens via sociale media en het heel gericht mikken op specifieke doelgroepen waarbij deze persoonsgegevens illegaal zijn verwerkt.
Verkennend onderzoek
De AP heeft alle politieke partijen die op dit moment zitting hebben in de Tweede Kamer vragen gesteld over de manier waarop ze zaken doen met dienstverleners en de manier waarop persoonsgegevens daarbij worden verwerkt. De toezichthouder richt zich daarbij in het bijzonder op organisaties die door politieke partijen worden ingehuurd met als doel campagne-uitingen gericht in te zetten op (groepen van) personen, zogeheten ‘microtargeting’. Daarnaast richt het onderzoek zich op de vraag of en op welke wijze politieke partijen gegevens over potentiële kiezers registreren.
Bijzondere persoonsgegevens
Bijzondere persoonsgegevens zoals politieke voorkeur maar ook geloofsovertuiging, etniciteit en medische gegevens hebben in de AVG extra waarborgen gekregen. Deze gegevens mogen alleen bij uitzondering verwerkt worden, en ook de vertrouwelijkheid en de beveiliging moet op orde zijn.
Interactieve kieswijzers
De AP heeft in 2017 onderzoek verricht naar de beveiliging van de toegang tot interactieve kieswijzers op internet. In het kader van de naderende verkiezingen, roept de toezichthouder nu iedereen die een dergelijke kieshulp beheert op de eisen voor de bescherming van persoonsgegevens die de AVG daaraan stelt na te leven. Een aantal beheerders van kieswijzers is daar ook via een brief van de AP op gewezen, maar de oproep is nadrukkelijk aan iedereen gericht die een interactieve kieswijzer beheert of overweegt aan te gaan bieden.
Grondslag en beveiliging
In 2018 is de AVG van toepassing geworden. Daarin is nadrukkelijk omschreven wat er moet zijn geregeld als er persoonsgegevens worden verwerkt, waar altijd een wettelijke een grondslag voor moet zijn. Interactieve stemwijzers verwerken mogelijk ook politieke opvattingen van de bezoekers van hun websites. De verwerking van deze bijzondere persoonsgegevens is verboden, tenzij één van de wettelijke uitzonderingen op dit verbod van toepassing is. Ook moet de beveiliging van de persoonsgegevens op orde zijn.
Bron: autoriteit persoonsgegevens (AP)
